Następnego dnia po
górskim resecie głowy w Karkonoszach przyszedł czas na główny punkt programu
naszego dwudniowego pobytu na Dolnym Śląsku – Zamek Książ.
Już na wstępie mogę
powiedzieć, że na pewno tam wrócę, bo zrobił na mnie NIESAMOWITE wrażenie
(porównywalne z tym, jakie kiedyś zrobił i robi nadal na mnie Zamek w
Malborku).
Książ jest trzecim pod
względem kubatury, po Malborku i Wawelu, zamkiem w Polsce. Posiada ponad 400
pomieszczeń o łącznej kubaturze ponad 150 tys. metrów sześciennych.
Położony jest na
terenie Książańskiego Parku Narodowego, na skalnym cyplu, otoczonym naturalnym
wąwozem. Zamek otacza 300 hektarowy park – rezerwat dendrologiczny.
 |
fragment najstarszej części Zamku Książ ze średniowiecznymi wnękami |
Pierwotna warownia
obronna, wzniesiona pod koniec XIII w. przez piastowskiego księcia Bolka I
zwanego Surowym, z czasem stała się rezydencją książęcą. Zamek, nazywany
"Kluczem do Śląska", miał duże znaczenie strategiczne, gdyż
zabezpieczał drogi handlowe ze Śląska do Czech. Wzniesiony na litej skale, bez
fundamentów. Najstarsze fragmenty warowni pochodzą ze średniowiecza, najmłodsze
z początków XX w.
 |
Zamek Książ |
W swojej przedwojennej
historii Książ przeżył dwie wielkie przebudowy. Pierwsza tzw. barokowa
przypadła na początek XVIII w. na czasy panowania Konrada Ernsta Maksymiliana.
Wtedy powstawała monumentalna wschodnia fasada z głównym wejściem, wspaniała
Sala Maksymiliana i ciąg salonów barokowych. W 1734 r. w parku zbudowany został
Pawilon Letni, przebudowany w 1883 r. na kaplicę grobową Hochbergów. W XVIII i
XIX w. założone zostały ozdobne tarasy zamkowe.
Druga rozbudowa zamku
przypadła na lata 1909 – 1923. Zamiarem ówczesnego właściciela, Jana Henryka
XV, było przekształcenie Książa w okazałą rezydencję magnacką. Zamek
powiększono wówczas o skrzydło północne i zachodnie, do którego dobudowano dwie
wieże. I wojna światowa, kryzys gospodarczy oraz problemy osobiste Hochbergów
nie pozwoliły na dokończenie przebudowy i przyczyniły się do krachu finansowego
rodziny. Hochbergowie musieli opuścić Książ, ich dobra przeszły pod zarząd
komisaryczny, a w 1941 r. uległy konfiskacie na rzecz Rzeszy Niemieckiej.
Najbardziej
reprezentacyjnym pomieszczeniem Książa jest barokowa komnata balowa zwana Salą
Maksymiliana. Jej ozdobą są liczne rzeźby oraz dwa ustawione symetrycznie
względem siebie kominki z zawieszonymi nad nimi kryształowymi lustrami. Ściany
i posadzka wyłożone są marmurem. W przeszłości Sala Maksymiliana służyła
przyjmowaniu ważnych gości: arystokratów, polityków i artystów, odbywały się
tutaj bale i uroczystości.
 |
Sala Maksymiliana - jeden z dwóch kominków |
 |
fragment sklepienia w Sali Maksymiliana |
 |
Sala Maksymiliana - kryształowe lustro nad kominkiem |
 |
Sala Maksymiliana |
 |
Salon Zielony |
 |
Salon Biały, dawniej zwany Czerwonym |
 |
Salon Chiński |
 |
Salon Błękitny (Muzyczny, Gier) |
 |
Salon Barokowy |
Podczas II wojny
światowej, w wyniku adaptacji zamku na kwaterę wojenną przez paramilitarną
Organizację Todt, zniszczono większość zabytkowego wystroju wnętrza, a
wyposażenie zamku wywieziono. Przed głównym portalem wydrążono szyb windowy
głębokości 40 metrów, a pod zamkiem podziemny schron oraz ogromne tunele (na dwóch
poziomach – 15 i 50 m) – część budowanego w Górach Sowich kompleksu Riese. Ich
przeznaczenie do dziś owiane jest mgłą tajemnicy. Prace wykonywane były przez
więźniów z obozu koncentracyjnego Gross – Rosen. Przypuszcza się, że miała tu
powstać tajna fabryka broni bakteriologicznej, a sam Książ przygotowywano na
jedną z głównych kwater Adolfa Hitlera. Ostatecznie Hitler nigdy nie zamieszkał na zamku ...
Podziemia zostały
częściowo zamaskowane przez hitlerowców w ostatnich miesiącach wojny. 8 maja
1945 roku zamek został zajęty przez Armię Czerwoną, która dokonała dalszego
zniszczenia, wywożąc m.in. część zbiorów zamkowej biblioteki.
 |
podziemia Zamku Książ - niedokończona klatka schodowa, która miała prowadzić do podziemi - schronu przeciwlotniczego |
W okresie powojennym
zamek nadal ulegał dewastacji. Dopiero w latach 50 – tych Książ został
zabezpieczony przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a w latach 70 – tych
po uprzednim zbadaniu podziemi przez saperów i górników bytomskiej Stacji
Ratownictwa rozpoczęto pierwsze prace remontowe. Podjęto wówczas prace nad
restauracją pomieszczeń i nad porządkowaniem tarasów.
Od 1991 roku w imieniu Gminy
Wałbrzych zamkiem zarządza Zamek Książ w Wałbrzychu Sp. z o.o. Zamek nie jest
obiektem muzealnym, ale pełni rolę instytucji kulturalnej.
 |
Zamek Książ - Taras Wodny |
 |
Zamek Książ - Taras Środkowy |
 |
Zamek Książ - Baszta Prochowa |
Jak już wspomniałam na
początku, zamek zrobił na mnie ogromne wrażenie, a do tego mieliśmy to
szczęście trafić na fantastyczną Panią przewodnik, która z pasją (o ogromnej
wiedzy nie wspomnę), humorem, ale i
bardzo często ze wzruszeniem opowiadała nam o historii zamku.
 |
Pawilon Letni/kaplica grobowa/Mauzoleum Hochbergów |
 |
Zamek Książ widziany z punktu widokowego |
Super zdjęcia, pogoda i pora roku wymarzone
OdpowiedzUsuńdziękuję bardzo :) co do pogody - mieliśmy szczęście - poprzedniego dnia było dużo gorzej
Usuńpozdrawiam serdecznie
Jesienią jest najpiękniejszy ;)
OdpowiedzUsuńŚwietna fotorelacja, dobre zdjęcia i sceneria jesienna bardzo dobrze komponuje się z tym miejscem.
OdpowiedzUsuńPozdrawiam
dziękuję i zapraszam ponownie :)
UsuńByłem tam wiosną, latem i jesienią i właśnie te jesienne barwy najbardziej mi przypadły do gustu. Pamiętam wrażenia z pierwszego tam pobytu. Byłem nim oczarowany.
OdpowiedzUsuńPozdrawiam.
na mnie zrobił oszałamiające wrażenie
Usuńpozdrawiam serdecznie
Malowniczy i z bogata historią. Na pewno kryje jeszcze mnóstwo zagadek ciekawostek i tajemnic.
OdpowiedzUsuńoj na pewno tak, z niecierpliwością czekam na udostępnienie dla turystów podziemi na poziomie 50
Usuńpozdrawiam serdecznie